Azərbaycanın Aİ-yə hidrogen ixracından gəliri proqnozlaşdırılıb
Azərbaycan Avropaya effektiv və səmərəli şəkildə hidrogen nəql edə bilər.
Bu barədə “Trend”ə “Boston Consulting Group” (BCG) şirkətinin idarəedici
direktoru və partnyoru Vladimir Roqov danışıb.
“Azərbaycanda hidrogen sektorunun inkişafı üçün zəruri olan bütün elementlərin
unikal şəkildə birləşdiyini görürük. Təbii sərvətlər var, infrastruktur var,
istehlakçı da var. Bütün bunlar kompakt bir regiondadır. Azərbaycanın bərpa
olunan enerji resursları potensialı həddindən artıq yüksəkdir ki, bu da mühüm
rəqabət üstünlüyünü, daha dəqiq desək, yaşıl hidrogen istehsalının aşağı maya
dəyərini təmin etməyə imkan verir. Belə ki, “Global Solar Atlas”a əsasən,
Azərbaycanda günəş generasiyası potensialı İtaliyanın cənubu ilə müqayisə oluna
bilər və Almaniyadan təqribən 1,5 dəfə çoxdur, Abşeron yarımadasında külək
enerjisi potensialı isə Şimal dənizinin şelf rayonları ilə müqayisə oluna
bilər”, – o deyib.
Vladimir Roqov qeyd edib ki, Avropada hidrogenin gözlənilən qiymətinin 5,8
dollar/kq civarında olmasını (hazırkı ± 11 göstəricisindən təqribən iki dəfə
az) nəzərə almaqla ölkə gəlir baxımından ildə təqribən 230-500 milyon ABŞ
dolları əldə edə bilər.
“Beləliklə, boru ilə nəql olunduqda yaşıl hidrogenin tam maya dəyəri yüksək
rəqabət qabiliyyəti nümayiş etdirə və əhəmiyyətli marja təminatı verə bilər.
Azərbaycan xüsusən Afrika ölkələrindən ixracla və ya xaricdən maye hidrogenin
son dərəcə qeyri-effektiv nəqli ilə müqayisədə mövcud qaz kəməri şəbəkələri ilə
axının 10-15%-dək hidrogeni effektiv və səmərəli şəkildə nəql edə bilər”, –
deyə ekspert əlavə edib.
Roqovun sözlərinə görə, yeni boru kəmərlərini dərhal gələcək hidrogen
tələbatının həcmini nəzərə almaqla inşa etməyə dəyər.
“Məsələn, TAP vasitəsilə illik nəqlin həcmi 11 milyard kubmetr olduqda bu,
Azərbaycandan ildə 40-85 min ton hidrogen nəqli deməkdir (ümumi qazın 5-10%-i).
Bu 2030-cu ildə İtaliyada hidrogenə tələbatın (2,3 milyon ton) cəmi 2-4%-ni
təşkil edəcək”, – deyə o aydınlıq gətirib.