2023-cü il Azərbaycanda və dünyada nələrlə yadda qaldı? – FOTO/VİDEO
Bizim WhatsApp kanalımıza buradan abunə ola bilərsiniz
Geridə qoyduğumuz 2023-cü il müharibələr, üsyanlar, böhranlar, təbii
fəlakətlər və qalmaqallarla dolu il oldu. Türkiyədə və Suriyada onminlərlə can
itkisinə səbəb olan “əsrin fəlakəti” ilə başladı, Hollivud ulduzlarının
etirazları ilə davam etdi, İsrail Fələstin münaqişəsi ilə bitdi.
Ancaq xoş xəbərlər də az olmadı. Belə ki, neçə illərdir əsarətində qaldığımız
COVID-19 pandemiyası sona çatdı.
Azərbaycan üçün isə böyük uğur gətirdi: “Heydər Əliyev İli” kimi qeyd olunan
2023-cü il dövlət suverenliyimizin tam bərpası ilə tariximizə qızıl hərflərlə
yazıldı.
Yanvar
1 yanvar – Xorvatiyanın Şengen zonasına
olması və avroya keçidi.
8 yanvar – Braziliyanın keçmiş prezidenti Jair Bolsonarunun tərəfdarları Milli
Konqresin, Federal Ali Məhkəmənin və Planalto prezident sarayının binalarına
basqın ediblər
15 yanvar – ATR 72 təyyarəsi
eniş edərkən qəzaya uğrayıb. Təyyarədə olan 72 nəfərin hamısı həlak olub.
18 yanvar – Brovarıda (Ukrayna) “Super Puma” helikopterinin
Daxili İşlər Nazirliyinin rəhbərliyi və yerdə olan dörd nəfər həlak olub, 25
nəfər yaralanıb.
21 yanvar – Monterey Parkında
nəfər ölüb, daha 10 nəfər yaralanıb.
27-28 yanvar – Çexiyada prezident seçkisinin
ikinci turu (birinci tur 13-14 yanvar). Müstəqil namizəd, istefada olan ordu
generalı Peter Pavelin seçilməsi.
29 yanvar – İranda strateji hədəflərə
təyyarə hücumu.
30 yanvar – Pişəvərdə
intiharçı-terrorçu tərəfindən törədilən terror aktı. 84 nəfər həlak olub,
200-dən çox insan yaralanıb
Fevral
1-11 fevral – Mərakeşdə
Çempionatı.
2-4 fevral – Çin aerostatı
6 fevral: Türkiyədə, Suriyada, Livanda güclü zəlzələ
güclü və zəif təkanlar. 52 mindən çox insan həlak olub, 122 mindən çox insan
müxtəlif dərəcəli xəsarət alıb.
15 fevral – Qazaxıstanın eks-prezidenti Nursultan Nazarbayev
statusundan (“elbası”) məhrum edilib.
21 fevral – Rusiya Strateji Hücum Silahlarının Azaldılması Müqaviləsində
26 fevral – Kalabriyada
qayıq qəzaya uğrayıb. Qəza nəticəsində azı 94 nəfər həlak olub.
Mart
1 mart – Yunanıstanda
nəfər həlak olub.
10 mart – Si Cinpin üçüncü dəfə Çinin lideri
seçildi.
16 mart – Moldova parlamenti Moldovanın dövlət dilinin adının Moldova dilindən
rumın dilinə
edib.
Aprel
2 aprel:
– Sankt-Peterburqda kafedə terror aktı, nəticədə müharibə müxbiri və
təbliğatçısıVladlen Tatarski
– Monteneqroda
Milatoviç qələbə qazanıb.
4 aprel:
– Finlandiya
– ABŞ-nin keçmiş prezidenti Donald Tramp həbs
edilib.
11 aprel – Sudanda Sudan Silahlı Qüvvələri ilə Çevik Qüvvələr (ÇQ) arasında
döyüşlər başladı
Limanını və Xartumdakı Prezident Sarayını ələ keçirib.
19 aprel – Yəmənin
xeyriyyə tədbiri zamanı izdihamda ən azı 90 nəfər ölüb, 322 nəfər yaralanıb.
30 aprel – Paraqvayda ümumi seçkilər. Kolorado Partiyasından olan Santyaqo
Penya
May
2 may – Amerika Yazıçılar Gildiyası
başlayıb.
3 may: Belqrad
atışma nəticəsində doqquz nəfər ölüb, altı nəfər yaralanıb.
5 may – ÜST COVID-19 pandemiyasının sona çatdığını
sağlamlıq vəziyyətinin aradan qaldırıldığını elan edib.
6 may: Londondakı Vestminster Abbatlığında Böyük Britaniya və digər Birlik
krallıqlarının kralı kimiIII Çarlzın tacqoyma mərasimi
9-13 may – Böyük Britaniyanın Liverpul şəhərində 67-ci “Avroviziya”
edən və “Tell Me More” mahnısını ifa edən Tural və Turan əkiz qardaşları
yarışın final mərhələsinə keçə bilməyiblər.
28 may – Türkiyədə prezident
ikinci turu (birinci tur
səslə Kılıçdaroğluya qalib gəlib və üçüncü dəfə prezident seçilib.
31 may – Latviyada prezident
Rinkeviç seçilib.
İyun
2 iyun – Hindistanda qatar qəzası
294 nəfər ölüb, 1 000-dən çox insan yaralanıb.
3 iyun – Planetlərin paradı
xətdə düzülmüş beş planet.
6 iyun – Ukraynanın Kaxovskaya SES
elektrik stansiyası) partlayış; Dnepr çayının sağ və sol sahillərində bir sıra
yaşayış məntəqələrinin su altında qalıb.
18 iyun – “Titan” batiskafının
23 iyun – Monqolustanın 17 bölgəsində 137 taun epidemiyasının aşkar edildiyi
elan edildi.
23-24 iyun: “Vaqner”
tərəfindən təşkil edilən qiyam. Qiyam zamanı Rostov (Rusiya) “Vaqner”çilər
tərəfindən tutulub və Rusiya Silahlı Qüvvələrinin 15 hərbi qulluqçusu
öldürülüb. Moskva və Voronej vilayətlərində, həmçinin paytaxtda antiterror
əməliyyatı rejimi tətbiq olunub.
27 iyun – Nanterredə
yeniyetmənin polis tərəfindən öldürülməsi iğtişaşlara səbəb olub.
İyul
6 iyul – Yer kürəsində orta temperatur
yeni rekorda çatıb – 17,23 dərəcə.
9 iyul – Özbəkistanda
seçkisi. Qələbəni hazırkı Prezident Şavkat Mirziyoyev qazanıb.
14 iyul – Kino Aktyorları Gildiyası
başlayıb. Tətildə 160 min aktyor iştirak edib.
17 iyul – Krım körpüsündə
26 iyul – Nigerdə
Məhəmməd Bazumun iqamətgahı ələ keçirilib. Niger prezidenti Mohamed Bazum
hakimiyyətdən uzaqlaşdırılıb.
Avqust
9 avqust – Moskva vilayətində
Optik-Mexanika Zavodunun (Rusiya) ərazisində partlayış: bir nəfər həlak olub,
səkkiz nəfər itkin düşüb, 80-dən çox insan yaralanıb. 92 çoxmənzilli yaşayış
binası, 30 fərdi və bağ evi, məhkəmə, iki məktəb, idman kompleksi, 13 mağaza və
üç istehsalat anbarına ziyan dəyib.
14 avqust – Dağıstanın paytaxtı Mahaçqalada yanacaqdoldurma məntəqəsində
partlayış
yaralanıb.
23 avqust – “Embraer Legacy 600” Kujenkin yaxınlığında qəzaya uğradı. “Vaqner”
ÖHŞ rəhbərləriYevgeni Priqojin və Dmitri Utkinin ölümü
30 avqust – Qabonda
Əli Bonqo Ondimba devrilib. General Bris Oliq Nguema Qabonun prezidenti təyin
edilib.
Sentyabr
8 sentyabr – Mərakeşdə zəlzələ
insan ölüb (Həmçinin bax:Cixisyolu.com
zəlzələdən sonra Mərakeşin Moulay İbrahim kəndindən görüntüləri təqdim edir).
9 sentyabr – Nyu-Delhidə keçirilən G20-nin 18-ci sammitində Afrika İttifaqı
10 sentyabr: Liviyanı
tropik siklonu – “Daniel” qasırğası. Nəticədə 7 mindən çox insan həlak olub,
daha 9 min nəfər isə itkin düşüb.
12 sentyabr – Kim Çen Inın
19-20 sentyabr – Qarabağda lokal antiterror tədbirləri
dayandırdığını elan edib.
24 sentyabr – ABŞ-nin OSIRIS-REx planetlərarası stansiyası “Bennu” asteroidinə
içində torpaq olan bir kapsul atıb.
25 sentyabr – Xankəndi-Əsgəran yolunda
anbarında partlayış. Yüzdən çox ölən və yaralanan olub.
28 sentyabr – Azərbaycanın Qarabağ bölgəsindəki qondarma rejim özünü
buraxdığını
quruma rəhbərlik edən Samvel Şahramanyan 2024-cü il yanvarın 1-dən separatçı
rejimin mövcudluğuna xitam verilməsi haqqında “qərar” verib.
Oktyabr
3 oktyabr – Ermənistan Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunu
ratifikasiya
qəbul edilməsi ilə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin qərarlarının icrası İrəvan
üçün məcburi olub. Xatırladaq ki, Haaqa tribunalı Rusiya Prezidenti Vladimir
Putinin həbsinə dair qərar çıxarıb. Ratifikasiya ilə Vladimir Putin Ermənistan
ərazisinə səfər edərsə, həbs edilməlidir.
ABŞ Nümayəndələr Palatası ABŞ tarixində ilk dəfə
spiker Kevin Makkarti vəzifəsindən azad etdi.
7 oktyabr – HƏMAS-ın İsrailə hücumu
Yaraqlıların sızmasına cavab olaraq İsrail“Dəmir Qılınc”
və ümumisəfərbərlik
8 oktyabr – İsrail 1973-cü ildən bəri ilk dəfə müharibə vəziyyəti
28 oktyabr – Karaqanda vilayətində (Qazaxıstan) Kostenko mədənində yanğın
Noyabr
4 noyabr – Nepalda
nəfər həlak olub, 100-dən çox insan yaralanıb.
19 noyabr – Argentinada prezident seçkisinin ikinci turu (Birinci tur 22
oktyabr).Xavyer Miley
26 noyabr – Fransanın Nitsa şəhərində “Uşaq Avroviziya”
Dekabr
3 dekabr – Qayana-Venesuela böhranı
hazırda qonşu Qayananın nəzarəti altında olan Quayana Essekibanın mübahisəli
ərazisini ilhaq etmək və ərazini yeni dövlət kimi Venesuelaya birləşdirmək üçün
səs verib.
6 dekabr – Venesuela Prezidenti Nikolas Maduro qonşu Qayanaya məxsus neftlə
zəngin Quayana-Essekiba bölgəsiniilhaq etmək
planına başlayıb.
7 dekabr – Bryanskdakı 5 nömrəli gimnaziyada atışma
olub, beş nəfər yaralanıb.
10-12 dekabr – Misirdə prezident seçkisi. Əbdülfəttah əs-Sisi
19 dekabr – Çində Qansu və Çinxay əyalətlərində zəlzələ
Qansuda 207 mindən çox ev dağılıb, 15 minə yaxın binaya ziyan dəyib.
21 dekabr – Çexiyanın Praqa şəhərində Karl Universitetinin fəlsəfə fakültəsi
olub, 24 nəfər yaralanıb.
29 dekabr – Rusiya Ukrayna paytaxtı Kiyevə və bir neçə digər şəhərə
həyata keçirib. Kütləvi raket hücumunda azı 39 nəfər ölüb, 160 nəfər yaralanıb.
30 dekabr – Ukraynadan Rusiyaya cavab zərbəsi: Belqorod
azı 22 nəfər həlak olub, daha 108 nəfər yaralanıb.
31 dekabr:
Danimarka kraliçası II Marqaret tacından imtina
etmək qərarını elan edib.
Burkina-Faso ingilis və fransız dilinin statusunu
işçi dilə dəyişib.
Emilya Tağıyeva