Aleksandr Budberq: “Ermənistan uşaq mövqeyindədir” – ŞƏRH
Bizim WhatsApp kanalımıza buradan abunə ola bilərsiniz
Azərbaycanla Ermənistan arasında danışıqlar prosesi obyektiv səbəblərdən
dayandırılıb. Mövcud üç platformadan heç biri fəaliyyət göstərmir. ABŞ İsraillə
HƏMAS arasında müharibə ilə məşğuldur, Brüssel və Paris açıq şəkildə
ermənipərəst mövqe tutaraq Avropa platformasını uğurla nüfuzdan salıb. Bunu
Avropa diplomatiyasının rəhbəri Jozep Borrel noyabrın 13-də verdiyi
açıqlamalarla bir daha təsdiqləyib. İndi yalnız müntəzəm, lakin uğursuz şəkildə
vasitəçilik xidmətlərini təklif edən Moskva qalır. Ermənistanın baş naziri
Nikol Paşinyan isə Rusiya rəhbərliyi ilə istənilən formatda (MDB, KTMT)
görüşmək istəməməsini açıq şəkildə nümayiş etdirir. Bununla yanaşı, Ermənistan
ərazisindəki Zəngəzur dəhlizinə nəzarət məsələsi ilə bağlı İrəvanla Moskva
arasında gərginlik yaranıb. 10 noyabr 2020-ci il tarixli bəyanata görə, bunu
Rusiya həyata keçirməlidir. Erməni tərəfi buna etiraz edir.
Mövcud vəziyyəti Cixisyolu.com-a məşhur rusiyalı jurnalist, siyasi şərhçi Aleksandr
Budberq şərh edib.
Azərbaycanın əsas hissəsindən Naxçıvana gedən dəhliz ilə bağlı Ermənistanda
bir növ isteriya hökm sürür. Onlar bu nəqliyyat kommunikasiyasının yalnız
Azərbaycan və Türkiyəyə sərf etdiyini bildirirlər. Eyni zamanda, Bakı bu yolu
İrandan keçirməyə hazırdır, Tehran isə, əlbəttə ki, buna şad olar. Amma
İrəvanda hansısa “erməni dünya qovşağı” formulunu təklif edirlər. Heç bir yolun
keçmədiyi bu “qovşaq” dünyanın ən ölü nöqtəsidir.
Buna münasibətini bildirən A.Budberq bu fikri təsdiqləyib və qeyd edib ki, bir
yerdə ticarət yolları yoxdursa, deməli, bu yol qovşaq deyil, dalandır. O,
həmçinin Ermənistanın özünü dünya qovşağı hesab edib, lakin ərazisindən bir
qonşudan digərinə nəqliyyat marşrutlarına icazə vermək istəməməklə uşaq
mövqeyində olduğunu nümayiş etdirdiyini vurğulayıb. O, İranın Ermənistan tərəfi
ilə hər hansı daxili danışıqlarda bəzi mümkün bəyanatlara baxmayaraq, həqiqətən
də bu dəhlizi daimi olaraq əldə etmək və ondan pul qazanmaq istədiyini bildirib.
“Mən Ermənistanın niyə bundan imtina etmək istədiyini başa düşə bilmirəm.
Görünür, bu, pafoslu, təmtəraqlı sözlərin təzyiqinə çox güclü məruz qalan və
praktik həll yollarına az bağlı olan erməni milli siyasi sisteminin bəzi
xüsusiyyətləridir”, – deyə o əlavə edib.
Jurnalistin fikrincə, Qarabağ erməniləri faktoru Ermənistanın daxili
vəziyyətini o qədər də radikallaşdırmır və “böyük Ermənistan” Qarabağ
ermənilərinin problemlərinin deyil, öz problemlərinin həllində maraqlıdır. O
qeyd edib ki, Qarabağ ermənilərinin əksəriyyəti bir müddətdən sonra ya
Rusiyaya, ya ABŞ-yə, ya da başqa bir yerə köçəcəklər.
Artıq 30 minə yaxın Qarabağ ermənisinin Ermənistanı tərk etməsi barədə bu
ölkənin ictimai səhifələrində məlumatlar yayılmasına münasibətini bildirən
siyasi şərhçi deyib ki, onların Ermənistanda birbaşa mövcudluğu vəziyyəti o
qədər də radikallaşdırmayacaq. A.Budberq Ermənistanda müəyyən qüvvələrin
Paşinyana təzyiq göstərmək üçün onlardan simvol, hədə-qorxu aləti kimi istifadə
edə biləcəklərini də ehtimal edib.
“Qeyd etmək istərdim ki, baş nazir Paşinyan Rusiya ilə müttəfiqliyi heç nə ilə
əvəz etmədən Ermənistan onu tərk edə bilməz. Ümumiyyətlə, Ermənistan-Azərbaycan
sərhədlərinin delimitasiyası başa çatdıqdan və dəhlizlərlə bağlı vəziyyət həll
olunduqdan sonra belə, Fransa bazalarının Ermənistan ərazisində olmasını
təsəvvür edə bilmirəm. Əgər Qərb qoşunları Ermənistan Respublikasında olarsa,
Ermənistanla İran arasında normal qarşılıqlı əlaqəni təsəvvür edə bilmirəm.
Amma erməni tərəfində qəribə bir fikir var ki, əgər Rusiyanın köməyi ilə
problemləri həll etmək mümkün olmayıbsa, demək başqa kimsə gələcək və ondan
sonra hər şey yoluna düşəcək. Bu, qeyri-müstəqil mövqedir və uzun müddət davam
edəcəyinə inanmıram. Ümumiyyətlə, Azərbaycanla birbaşa dialoqa başlamaq və
razılığa gəlmək Ermənistanın maraqlarına daha uyğun olardı. Lakin indi Nikol
Paşinyana daxili siyasi anlayış baxımından, Ermənistana gəlib Rusiyanı əvəz
edəcək hər hansı bir müttəfiqini göstərmək lazımdır”, – deyə Budberq söhbətini
yekunlaşdırıb.
Nair Əliyev