Ömrü qısaldan QATQILAR – Zavod çörəyini niyə bir gündən artıq saxlamaq OLMUR?
Bizim WhatsApp kanalımıza buradan abunə ola bilərsiniz
Azərbaycanda çörək əsas qida məhsulu hesab olunur. Şəhər sakinləri, əsasən,
ənənəvi zavod çörəyi istehlak edirlər. Çörək, üzərində yazıldığı şəraitə uyğun
saxlanılsa da, onu bir gündən sonra yemək mümkün olmur. Çünki tez bayatlaşır və
içərisi yapışqan olur. Evdə sobada, təndirdə bişirilən çörəyi isə günlərlə
saxlamaq və yemək mümkündür. Həmin çörəklərdə bayatlaşma, quruma, kiflənmə
beş-altı gündən sonra başlayır.
Bu da zavod çörəklərinin hazırlanmasında müxtəlif qatqılardan istifadə
olunduğunu göstərir.
Maraqlıdır, çörəyin ömrünü azaldan qatqılar nələrdir və onların insan
səhhətinə təsiri necədir?
Mövzu ilə bağlı qida üzrə mütəxəssis Məhsəti Hüseynova Bizim.media-ya bildirib
ki, zavod çörəklərinin tərkibinə kimyəvi maddələr qatıldığı üçün onları çox
saxlamaq olmaz:
“Sənaye üsulu ilə hazırlanan çörəklərin tərkibi un, maya, bitki yağı, duz,
şəkər, sudan ibarət olduğu halda, həm kimyəvi mayalardan, həm də kimyəvi qatqı
maddələrindən istifadə olunur. Buna görə də bəzən çörəklərin rəf ömrü uzun olsa
da, içində yapışqanlıq sezilir. Daha çox nəmişliyə, rütubətə məruz qaldıqda
kifləndiyi görülür. Buna görə də mütləq çörəklərin üzərində yazılan istehsal və
son istehsal tarixinə, həmçinin, xarici görünüşünə, məsamələrinə, iyinə,
rənginə baxmaq lazımdır. Bəzən çörəyin son istifadə müddəti bitsə də, bəzi
istehlakçılar onu yeyirlər ki, bu, tamamilə yolverilməzdir. Çünki çörək
üzərindən xarab olmuş kimi görünməsə də, insan orqanizminə zərər verəcək.
Kiflənmənin ilkin mərhələsi başlayıbsa, dadında dəyişiklik yoxdursa belə,
qəbul etmək olmaz. Evdə hazırlanan çörək uzun müddət qalsa da, kiflənmir. Ona
görə ki, tərkibi un və təbii mayadan ibarət olur. Heç bir əlavə konservant
istifadə olunmadığı üçün orqanizm daha asan həzm edir və bir neçə gün qaldıqda
da keyfiyyətini itirmir”.
Mütəxəssis hesab edir ki, ağ çörəklər orqanizm üçün daha zərərlidir:
“Ağ undan bişirilən çörəklər, buraya zavod çörəkləri də aiddir, onların
tərkibində qara çörəkdən daha çox kalori, karbohidrat var və eyni zamanda,
tərkibində qlüten daha çoxdur. Belə olan halda həmin çörək daha gec həzm olunur
və mədədə şişkinliyə, köpə səbəb olur. Xüsusilə də tərkibində qlütenin çox
olması qlüten həssaslığı olan insanlarda daha ağır nəticələrə gətirib çıxarır.
Yaxşı olar ki, ağ çörəkdən mümkün qədər az istifadə etsinlər.
Ağ çörəyin həzmi gec olduğu üçün bağırsaqların da funksiyasını pozur, bağırsaq
divarlarında iltihaba səbəb olur. Davamlı olaraq bu çörəklərdən istifadə edən
insanlarda qəbizlik, həzm sisteminin pozulması baş verir. Bəzən də kalori
miqdarına görə məhz qara çörəyə üz tutan insanlar var ki, bunlar da
keyfiyyətli, mənşəyi bəlli olan yerdən çörək almalıdırlar.
Çörək miqdarından çox yeyilərsə, köhnəlmiş çörək qəbul olunarsa, yaxud da
üzərində etiket məlumatları tam dolğun olmazsa, bu zaman bir çox xəstəliklərə
səbəb olar.
Birinci növbədə artıq qəbul olunan karbohidratlar enerjiyə çevrilə bilmədiyi
üçün piylənməyə, köklüyə, həmçinin mədə-bağırsaq sisteminin funksiyasının
pozulmasına səbəb olur”.